Egoitza elektronikoa

Otsailaren 20ko 2/2023 Legean, arau-hausteak salatzen dituzten pertsonen babesa eta ustelkeriaren aurkako borroka arautzen dituenean (aurrerantzean, 2/2023 Legea), eta Arartekoaren barneko informazio-sisteman (aurrerantzean, ABIS), Arartekoaren 2024ko azaroaren 19ko ebazpenaren bidez onetsitakoan.

Komunikaziorako baliabide konfidentzialak antolatzea, ABISaren arduradunaren jakinean jartzeko Arartekoarekin batera egiten ari den esparru profesionalean antzeman diren arau-hausteak.

Arartekoarekin duen lan- edo lanbide-harremanaren ondorioz, erakundearekin lotutako ustezko arau-hauste larri edo oso larrien inguruan informazioa duen edonork.

Arartekoaren jarduerarekin zerikusia duten ekintzak edo ez-egiteak, baldin eta Europar Batasuneko Zuzenbidearen zenbait arau-hauste osagarri, arau-hauste penal edo administratibo larri edo oso larri izan badaitezke, 2/2023 Legean jasotako baldintzetan.

Ez zaie erantzungo ABISen ezarritako eremutik kanpoko komunikazio edo informazioei, eta igorleak ABISen emandako babes-eremutik kanpo geratuko dira. Zehazki, datu pertsonalen babesari, zerbitzu-kartari, sexu-jazarpenaren eta jazarpen sexistaren aurkako protokoloari eta haurrak eta nerabeak babesteko politikari buruzko jakinarazpenak eta idazkiak Arartekoak horretarako prestatutako kanalen bidez bidali beharko dira.

Gainera, SIIAren bidez ere ez dira erantzungo banakako eskubideen erreklamazioak edo interes partikularrak asetzea xede duten eskaerak. Ohartarazi behar da kanal horiek ez direla administrazio-erregistroak administrazio-prozedura erkidea arautzen duen araudiaren ondorioetarako, eta, beraz, horiek aurkezteak ez duela eraginik izango aipatzen diren prozeduretan ezarritako epe eta betebeharretan.

• Informazioa aurkezten duten pertsonek goian adierazitakoak izan behar dute, Arartekoarekin lanbide-harremana dutenak.
• Jakinarazitako egitateek ordenamendu juridikoaren arau-hauste larri edo oso larriak egitea ekarri behar dute.
• Jakinarazpenaren helburua interes publikorako kaltegarriak diren eta arau-hauste gisa sailkatutako jarduketak geldiaraztea edota zuzentzea izan behar da.
• Jakinarazitako informazioak zehatza eta nahikoa izan behar du gertakariak identifikatzeko, bai eta horiek gertatu diren aldia, egindako arau-haustea eta ustezko arau-hauslea ere, edo, gutxienez, zer unitate edo organotan gertatu den.
• Eskura dagoen informazio edo ebidentzia guztia eman behar da edo non gorde diren adierazi, gertaeren egiantzekotasuna eta haien funtsa aztertu ahal izateko.

Azkenik, jakin behar da, 2/2023 Legearen arabera, fede ona, egitate larri kaltegarriak gertatu direlako edo gertatu daitezkeelako kontzientzia zintzoa ezinbesteko baldintza dela informatzailea babesteko. Zentzu horretan, arau-hauste oso larri gisa tipifikatzen da publikoki jakinaraztea edo ezagutaraztea informazioa, faltsua dela jakinik.

Honako kanal hauetako edozeinetan:

• Posta elektronikoa: salaketak-denuncias@ararteko.eus
• Posta arrunta, ABISaren arduradunari zuzenduta
• Aurrez aurreko bilera: Helarazi nahi den informazioa jakinarazi daiteke, ABISaren arduradunarekin bilera hitzartuz.

Ez. Inoiz ez da galdagarria izango aldez aurretik identifikatzea informazioa bidaltzeko. Modu anonimoan egin daiteke, eta datuak ematea erabakitzen bada, SIIAren arduradunak edo, hala badagokio, Ministerio Fiskalak soilik jakingo ditu, eta ez zaio inola ere emango eragindako pertsonari edo pertsonei.

Jakinarazten duten pertsona fisikoak errepresalietatik babesteko neurriak, oro har, 2/2023 Legean ezarrita daude. Hala ere, Arartekoaren ABISek antolakuntzako segurtasun-neurriak eta informatzaileak babesteko segurtasun-neurri teknikoak ezarri ditu:

1. Informatzailearen identifikazioa eta datu pertsonalak.

   ABISek informazioaren jakinarazpenak aurkeztea eta izapidetzea ahalbidetu du. Hona hemen jakinarazpen motak:

   Anonimoa: informatzailearen izena eta datuak ez jakitea ziurtatzen du.

   Ez anonimoa: informatzailearen datu pertsonalak ematen ditu, hala nola izen-abizenak, nortasun-agiriaren zenbakia eta helbide elektronikoa. Kasu horretan, informatzaileak honako eskubide hauek ditu:

   • Nortasuna ez ezagutaraztea hirugarrenei. Lege horrek baimentzen dituen sarbide eta jakinarazpenetan baino ez da horren berri emango.
   • Datu pertsonalak datuen babesari eta informazioaren segurtasunari buruzko araudia betez tratatzea, bereziki, datu pertsonalak babesteko eskubideak baliatzea eta tratamenduari buruzko oinarrizko informazioa ezagutzea
     
     
2. Datuak eskuratzea

   ABISaren datuak sistemaren arduradunak baimena eman dien pertsonek baino ezingo dute eskuratu.
   
   ABISaren aplikazioak jasotako informazioaren liburu-erregistroa eta kasuan kasuko ikerlanak ditu (Legean jasotako baldintzak betez). Bertara sartzea ez da publikoa. Erregistro batera edo horren zati batera sartzea posible izango da, prozedura judizial baten barruan, eskumena duen agintaritza judizialaren babespean eta agintaritza horren auto baten bidez.
   
   Jakinarazpen batean datu pertsonalak badaude, jakinarazpena aurkeztu duen pertsonak eskubidea du bere nortasuna hirugarrenen esku ez uzteko. 2/2023 Legean jasotako kasuetan baino ezingo da ezagutarazi.

3. Datuak jakinaraztea

   Datu pertsonalak Arartekoari jakinarazi ahal izango zaizkio, ezinbestekoa denean erakundeari eragiten dioten ikerlanetan parte hartu duten pertsonen jarduketa irregularren berri emateko, antzemandako arau-hausteak zuzentzeko eta dagozkion erantzukizunak argitzeko. Era berean, Arartekoari datu pertsonalak jakinarazi ahal izango zaizkio, esku hartu behar bada informatzailearen edo haren familia- edo lan-ingurunearen aurka hautemandako edozein errepresaliaren aurrean.

   Informatzaileak bere nortasuna erazagutzen duenean, agintaritza judizialari, Ministerio Fiskalari edo ikerketa penal, diziplinazko edo zigortzaile baterako eskumena duen administrazio-agintaritzari bakarrik jakinarazi ahalko zaio. Kasu horretan, informatzaileak eman dituen datu guztiak babestuko dira, arauen arabera.

   Haren nortasuna ezagutarazi aurretik, informatzaileari jakinaraziko zaio, baldin eta ikerketa edo prozedura judiziala arriskuan jartzen ez bada. Horretarako, agintari eskudunak idazkia bidaliko dio, datu konfidentzialak azaleratu izanaren arrazoia azalduz.

4. Informazioa kontserbatzea

   Datuak eta informazioa behar den denboran gordeko dira, proportzionalki, salaketa izapidetzeko.

   Salaketa ezetsiz gero, emandako datu pertsonalak artxibatu eta berehala ezabatuko dira.

   Salaketa izapidetuz gero, datu pertsonalak honako kasu hauetan ezabatuko dira:

   • Ez dira beharrezkoak ikerketarako.
   • 2/2023 Legean jasota ez dauden jokabideak jakinarazten direnean.
   • Ikerketaren ondorioak zehazten duenean ez dela 2/2003 Legea urratu.

   Salaketaren ikerketa ixteak eta bertan lortutako ondorioek informazioa eta dokumentazioa gordetzea eta artxibatzea ekarriko dute, tratamenduaren ondoriozko erreklamazioen edo erantzukizunen epe guztiak betetzeko. Azkenik, artxibo historikoak kontserbatzeko diren espedienteak xahutu eta, hala badagokio, hautatuko dira.

5. Teknikoak:

   Arartekoak Segurtasun Eskema Nazionala arautzen duen maiatzaren 3ko 311/2022 Errege Dekretuaren II. eranskineko segurtasun-neurriak aplikatzen ditu.

• Arartekoaren ebazpena, 2024ko azaroaren 19koa. Honen bidez, arau-hausteen berri emateko eta salatzaileak babesteko Arartekoaren barneko informazio-sistema sortu eta arautzen da.
• Otsailaren 20ko 2/2023 Legea, arau-hausteak salatzen dituzten pertsonen babesa eta ustelkeriaren aurkako borroka arautzen dituena.
• Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2019ko urriaren 23ko 2019/1937 (EB) ZUZENTARAUA, Europar Batasuneko Zuzenbidea urratzearen berri ematen duten pertsonak babesteari buruzkoa.